(from aftahan.com)

Duumo iyo Duullaan

Waxaa curiyey: Suldaan Cabdirisaaq Xirsi Carab ”Suldaan-Caweer”

Waxaa faalleeyey: Cabdullaahi Sh. Xuseen ”Hantiwadaag”

Abwaan Suldaan-Caweer wuxuu ka mid yahay hal-abuurayaasha iyo abwaannada caanka ah ee dalkeena horana wuxuu u tiriyey gabayo dhaxal gal ah oo uu ku lafagurayo dhibaatooyinka haysta bulshada oomaaliyeed iyo sidii aay uga waantoobi lahayd waxa waxyeelada u gaysanaya. Gabaygii sigaarka ku saabsanaa oo hadda kahor aanu wargayska ku qornay waxaa Suldaan.-Caweer uga hadlayey dhibaatada dhaqaale, bulsho iyo caafimaad oo sigaarku u leeyahay bulshada. Gabayga soo socda oo ku saabsan qaadkana abwaanku wuxuu si tifatiran uga soo baaraan degay waxyeelada iyo cawaaqibxumida qaadku leeyahay. Wuxuuna gabaygaan tiriyey 2.2.1997.

Mar uu noo faahfaahinayey qaadka wuxuu abwaanku noo sheegay ninka wada baabuurka siiblaha ah oo qaadka keena in shaqada eryo haddii la arko isaga oo salaad tukanaya, sharciga ugu wayn oo darawaliinta siiblaha lagu xiraana waa in uu taariku-salaad yahay, sababtoo ah baabuurka qaadka sidaa waa in uu ku socdaa xawli xad dhaaf ah si aan looga soo hormarin suuqa qaadka lagu kala iibsado.

Haddaba walaal dhagaystow ama akhristoow waxaa lagaa codsanayaa inaad ka qayb qaadato ujeeddada weyn ee gabaygaan laga leeyahay. Walaal jooji hadaad qaadka cuntid, hadaadan cunina ha bilaabin, markastana ka qayb qaado ka hortagiisa. Ogowna saasaa danteenu ku jirtaa Adduun iyo Aakhiraba.

Wuxuuna ku bilaabay:

War deelleeyda waa taan ka haray daqaqankeediiye
In dhaweyd ma dumin maansadaan daaddahayn jiraye
Waa taan darroortiyo xayiray dararti wayneyde
Durdurkii butaacada yiqiin celiyey daadkiiye

Sheekooyinkaan deexan jirey sabanku daannneeye
Dawinkiyo ma ruxo qayladii dananka waallayde
Qalinkiyo dawaaddii mudday kala dalaabeene
Goortuu danaano u bataan xiray diwaankiiye

Kuray jaqadhaf ii diray mar aan durayey mooyaane
Teeriyo intii Qaranku dumay dib uma xiisayne
Afrahaan dabooshiyo shibtaan daahay lala yaabye
Dubbe iyo Qafaarow in aan dowray la i moodye

Maantana digniin bay waddee uma dubaaxsheene
Waxaanse damalka oogta uga shiday umal darraaddiise
Deegaanka balo noo gashaan diirad ku hayaaye
Duumo iyo cudur faafay baan ku ahay duullaane
Duddadaan ka maaraynayaa doog caloolada e

Danta gama’san baan kicinayaa duhur dharaareede
Sharafkiyo damiirkaan ku oran laydin dabargooye
Dallagnaanshihiyo fiiradaan mar isdareensiine
Inta ficilku daariyo qabkaan hiil ka dayayaaye

Caqligoo dug yiri baan inuu diriro yeelsiine
Anigoo durraansiga Alliyo daacadda u heellan
Dibirtay balwadi geysatiyo Qaranka daadduumay
Dawlaanta lagu hoobtay baan day ku leeyahaye
Dufan hadduu ku haray garashadaan hawl u dirayaaye
Sharka dabqa sare fuulay baan danab ku naafayne
Qaadkiyo dukhaankaan rabaa inaan daraabaaye

Dunjiga magaca Soomaali baan digasho gaarsiine
Bulshadaan u daalicin inay hog isku duugeene
Tashi daawo lagu goobayaan daaqadda u furine
Shacabkaan darbaalka uga rogi walax ka diimoone

Waayeel dariiqii gefaan dawaga barayaaye
Waagaan dayeysnaan jiraan dooh is oran waayey
Doqontooyadaydii horaan dib uga sheekayne
Da’da soo kacdiyo aaraankaan run u daraasayne
Waxaan dalandalka u reebayaa xaal daruuriyahe

Waxaa daacad amalkeedu yahay duugga wax u roone
Damaciyo hankiyo aayahay dulucdu maanshayne
Darbad aniga igu saabsan baa daarran meel kale e
Dantuna waa dhammaantiin inaad iiga dayataane

Meeshuuse naxwu daarran yahay dooddi waw marage
Dabakhaaddu waxay shaabbahdaa ciil danaanigaye
Waa dux iyo hawraar nusuus loo daliishadaye
Nin ragay dardaaran u tahee doqon ka xeeldheere

Dhaaxaanse gacalkoo dalbaday diiday arartiiye
Dirir ceel-ka-geeyiyo sidii qiiqalyada roobka
Ama webi ka daan iyo ka daan daafta sare buuxshey
Ama mowjaddoo diran hirkoo dooxay gabiyaasha
Xalay baan saqdhexe soo dallacay kii dihnaan jiraye
Waa kaa duleedyada jabsaday duubka xaaxiguye
Maskax dihatay dalaggay dhashay yaa xuubdillaacsadaye
Aan dambariyo caawana tix bay damacday laabtiiye:

War jaadow haddaanan ka dayn sow i dili maysid
Duugtaadu sow diif xun oo igu dambayn maaha
Jirro lama dalbee sow xanuun ilama doonaysid
Sow duubiyada xoogga weyn diriq ka yeel maaha

Afdalooshe sow kii cankiyo daanka dhibay maahid
Dalqada iyo sow qawlallada daqar ku yaal maahid
Dubka jaaha iyo sow indhaha daaf ku noqon maysid
Sow daakhilkaygiyo qalbiga daanno galin maysid
Sow dacar madow iyo ilkahadoog ka dhigi maysid

Dooddiyo sirtaydoo la helo daganti sow maaha
Dulmi iyo xasarad sow saqdhexe doon i oran maysid
Sow wiilka dabadeed dhashaa kaaga dayey maaha
Hawshoo dayacan sow hurdada dug ima siinaysid
Shaarkoo dillaaciyo anoo dacas la’aan jooga
Sow dacalka oo lay qabtiyo dayn i badi maysid

Sow farax daqiiqado socdiyo dib u shallay maahid
Sow kii darooriga badnaa doorka hore maahid
Habeenkoo dalool tagay markii loo darbado jiifka
Kan daadaalka xuni sow wuxuu daaqi jiray maahid

Teer iyo dorraad galab anoo dhab u daliigaayey
Oo aan xalayto u dibjiray haatanna u doodan
Oo aan dacaam iyo hunguri saarin dibintayda
Dabra-celinta sow kaan mar kale doonan jiray maahid

Sow kii dibboodiyo lahaa duur ku dhaxa maahid
Dumarkiyo ilmaha sow midkii dayrin jiray maahid
Sow dawdarnimo muuqatiyo dibadwareeg maahid
Dufkubixiyo sow kii lahaa doorisada maahid
Sow doobabka Islii midkii daafta qubay maahid

Daqayadiyo sow kii garbaha daalin jirey maahid
Daynabada iyo sow midkii dooqa dhimay maahid
Sow darinta geesteeda midig kii dacdaray maahid
Sow kii xigaalka isku diray laba dalool maahid
Sow dagaalka qoys weyn midkii dumin yiqiin maahid

Hubka danana iyo siiblihiyo daallinkiyo haadka
Kan dafiyo ka daba boodayiyo wax uma daayaanka
Darbijiifka laamaha qubtiyo daadadka u jeeta
Dafirkiyo markhaatiga kan sidey wax uga doonaaya
Hormo dar Alle wada beenisaa kaa dukaansada e
Jirrise iyo daroogo iswataa dago ma reebaane
Degdega iyo sow kii lahaa duug la qodo maahid

Danbaaburo shar wadataad tihiyo coliyo duufaane
Dargadda lagugu haystaa Ibleys daar ku leeyahaye
Duddo nabada adigaa dhex dhiga dabiyo baansiine
Dakanaale goortaad raggii daab isgu dhiibtey
Sow kii dalkaygiyo qarribay dal iyo maal maahid

Dibkannaaxa iyo maalqabeen sabanku daafeeyey
Da’yarta iyo waayeelka iyo Daahi lagu dhaato
Jahli miduu qalbiga daahay iyo kii cilmiga daadshey
Diriciyo hudqeellada intuu dayr isugu geeyo
Sow Daahir iyo kii rag kale dood u simay maahid

Naftase inaan daryeellaa Ilaah noogu daabacaye
Dibindaabyo mooyee markaad daar u gali waydey
Diihaalka gaajiyo markaad diifta ku illowday
Ku dareensay aadmigu sidii kud iyo daacuune
Dacasowga anigoo sidii doon u kici waayey
Dangaraaro-dhaca sow midkaan doc ula iil maahid

Goortuuse dullaal iyo mallaal dar uga heesaayo
Durba SOO DHACYEEY! qayladoo kor u dalluumaysa
Sidii doogsin orodkii markii loo horrado dowda
Daqdaqdiyo xishood li’idu waa daanno kugu taale
Sow kii daloonbiga dhurwaa kaga darraa maahid

Inaad sharafta duullaan ku tahay dalandalkii sheegye
Daawili udgoon iyo xariir daabac lagu gaafay
Darmo qurux leh adigaa ka dhiga meel dukaafadahe
Sandaloolka uurada gashiyo diiqadiyo siifta
Dambas iyo sigaar dabadi iyo harago duudduuban
Qashinkiyo qoryaha daadsan baan kaaga didayaaye
War daymadiyo sow kaan necbaa daawashada maahid

Daliilaha axkaamtiyo siday werisay diinteennu
Dayib waxaan ahayn inaan cunaa deelka kuma taale
Darafeeynka sow laba bayaan duul u dhexa maahid
Sow shuhubo nooca ugu daran tan u da weyn maahid
Sow beer waxyigu nooga digay daris u dhow maahid

Warsan iyo bishimo doodan baa layna daakiraye
Adiguna duqyaankiyo naxliga yaad ku darartaaye
Waxaan xan iyo deelqaaf ahayn kaama degayaane
Carrabse dabarla iyo ways xigaan dabaqa naareede
War sow daacaddiyo aamuskii iima wada diidin

Dirhamka iyo sow xoolihii deegta kuma qaadin
Dakhligii arlada sow ajnabi uma dallaalaynin
Sow doollarkaygoo u kaca dawlad kale maahid
Anoo cayr la duluglaynayuu ii dawaro uunku
Dirirdhabiyo Nayroobi sow deeq u fidi maaha

Goortaanse dhab kuu sii dayee dul iyo baar eegay
Dacwaddiyo cibaadada Alliyo diinta fidinteeda
Dariskiyo xannaanada bulshada daaficiyo guusha
Doc loo dhigaba adigaan lahayn dux iyo liibaane
War sow labada daarood midkaan dayaba hoog maahid

Dirkaagiyo ibleyskuba khalqiga waad ku digataane
Marka hore qofkaad duufsataan dib isu haaraanye
Awalse way dagtaye haatanaan kaa digniin helaye
Haddii aan dib kuu soo gatoo kaala baxo duunyo
War sow inaan nusuustii dardaray daahir noqon mayso?

Waxaa qoray oo soo diray: Ibraahin Yuusuf Axmed ”Hawd”.